پایان بازی وابستگی به دلار؟     

جدا از مباحث اقتصادی مطرح‌شده درباره تبعات اقتصادی ادامه سیاست ارز ترجیحی، ارز 4200 تومانی اصلی‌ترین پاشنه آشیل وابستگی کشور به دلار است.  در پی سیاست ارز ترجیحی، ایران می‌پذیرد تمام نقل و انتقالات مالی وابسته به تامین کالاهای اساسی را در شبکه ضربه‌پذیر از تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده انجام دهد. این ضربه‌پذیر کردن چرخه تامین کالاهای اساسی موجب می‌شود در صورت کوچک‌ترین فشاری از سوی کشورهای دیگر، ایران مجبور شود محدودیت‌ها را بپذیرد. از سوی دیگر حل مشکلات اقتصادی معطل کشورهایی مانند آمریکا می‌ماند. در دولت گذشته هرگاه قیمت کالاهای پرمصرف و اساسی مانند مرغ، گوشت، برنج و... در کشور افزایش پیدا کرد، مسؤولان دولت دوازدهم دلیل را تحریم‌های مالی و ایضا راه‌حل آن را توافقی جدید یا پیوستن به برخی معاهدات بین‌المللی می‌‎دانستند. اساسا وابسته کردن معیشت مردم به آنچه باید خارج از مرزها انجام شود، اشتباهی استراتژیک در شرایط تحریمی است.  مسلما حذف یارانه غیرمستقیم ارز ترجیحی در کوتاه‌مدت و تا زمانی که تولیدکنندگان داخلی به تولید کالاهایی که با ارز ترجیحی وارد می‌شدند ترغیب شوند، می‌تواند باعث شوک به بازار شود که این شوک را می‌توان با پرداخت یارانه نقدی رفع کرد. از سوی دیگر در بدترین سناریو برای پرداخت یارانه نقدی، دولت مجبور می‌شود به دلیل نبود منابع، از بانک مرکزی استقراض کند اما در هر حالتی که کشور نتواند منابع ارزی خود را از فروش نفت حصول کند و در تامین ارز ترجیحی ناکام بماند، آنگاه مجبور است یا کرنش سیاسی کند یا اقدام به هاراگیری ارزی در داخل کشور کرده و نیاز خود را از بازار آزاد تامین کند که می‌تواند باعث افزایش افسارگسیخته قیمت ارز شود. اساسا نارسایی ریالی قابل حل اما نارسایی و بحران ارزی غیرقابل حل است. از این رو با توجه به اینکه در آستانه مذاکرات جدید با طرف‌های خارجی قرار داریم، باید هر چه زودتر این پاشنه آشیل بزرگ برطرف شود. این نکته را هم نباید از یاد برد که ذی‌‌نفعان ارز ترجیحی هم‌اکنون شبکه‌ای عظیم در اقتصاد کشورمان به وجود آورده‌اند که راه‌های دور زدن دلار را عملا غیرممکن کرده‌اند. برای مثال فرصت استثنایی تامین کالاهای اساسی در ازای تهاتر نفت بدون اینکه باعث وابستگی به ارز شود، می‌تواند اجرایی شود اما مادامی که موضوع ارز ترجیحی وجود داشته باشد، عملا غیرممکن است. حدف ارز ترجیحی می‌تواند پیامی نیز برای کشورهای مقابل ایران در میز مذاکرات قریب‌الوقوع داشته باشد؛ اینکه ایران پذیرفته است نیازهای اساسی خود را با کمترین وابستگی به ارز تامین کند و آزاد شدن یا نشدن ارزهای بلوکه‌حکم مرگ و زندگی را برای اقتصاد کشورمان ندارد.

گروه اقتصادی: نخستین لایحه بودجه دولت سیزدهم در حالی روز یکشنبه از سوی رئیس‌جمهور تقدیم مجلس شد که گمانه‌زنی‌های متفاوتی درباره مفاد این لایحه و اعداد و ارقام مندرج در آن از سوی کارشناسان اقتصاد  بیان می‌شد. دولت سیزدهم پیش از ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ اعلام کرده بود در تدوین بودجه سال آینده، برقراری ثبات اقتصادی، مهار تورم و نقدینگی، نگاه واقع‌بینانه به صادرات نفت، افزایش درآمدهای مالیاتی و تحقق عدالت در حقوق و دستمزدها مهم‌ترین اهداف خواهد بود که بررسی بودجه نشان می‌دهد تا حدودی هم توانسته است به اهداف از پیش تعیین شده نائل شود. 

سیدابراهیم رئیسی در جریان تقدیم لایحه بودجه به مجلس با انتقاد از بودجه سال ۱۴۰۰ گفت: اشکال جدی‌ای که در قبل همه را رنج می‌داد، این بود که اقتصاد را به اراده بیگانگان گره ‌زده بودند و کاری که می‌شد با استفاده از ظرفیت‌های فراوان کشور، بویژه نیروی انسانی متراکم و ذخایر ارزشمند انجام داد، انجام نمی‌شد. امروز رشد اقتصادی در حد ۴ دهم درصد، افزایش هزینه‌های ۱۰ برابری مردم و مشکلات معیشتی، نمایندگان و کسانی که این شرایط را می‌بینند، رنج می‌دهد. بنابراین اقتصاد باید از ثباتی برخوردار باشد که برای تولیدکننده، مصرف‌کننده و بازار اطمینان‌بخش باشد. در این راستا نیز لازمه ثبات اقتصادی این است که بودجه‌ای ارائه کنیم که کسری بودجه نداشته باشیم. 

چندی پیش سید مسعود میرکاظمی، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور نیز اعلام کرده بود: اصلاح ساختار بر اساس همفکری نخبگان و همراهی مجلس در بودجه ۱۴۰۱ عملیاتی می‌شود. وی در چهارمین جلسه تبیین رویکردهای تدوین لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ نیز با اشاره به اهمیت اثربخش شدن منابع دولت گفته بود: «با وجود صرف منابع کلان در توسعه زیرساخت‌‌‌های کشور، وضعیت شاخص‌‌‌های کلان اقتصادی مطلوب نیست. این موضوع نشان می‌دهد که شیوه فعلی اداره کشور باید تغییر کند. ‌‌‌ در قوانین سالانه بودجه و حتی برنامه‌‌‌های توسعه 5ساله گاهی آنقدر به حاشیه پرداخته شده که متن فراموش شده است. هدف نهایی همه برنامه‌‌‌ها باید بهبود وضعیت شاخص‌‌‌های کلان و پیشرفت زندگی مردم در ابعاد مختلف باشد». بودجه ۱۴۰۱ همان‌طور که قابل پیش‌بینی بود، انقباضی و با افزایش حداقلی هزینه‌ها بسته شده است. بر این اساس بودجه عمومی تنها 4/7 درصد رشد کرده است. از سوی دیگر درآمدهای دولت ۴۶ درصد رشد داشته اما هزینه‌های جاری دولت صرفا ۵ درصد افزایش یافته است. این یعنی برنامه دولت برای سال آینده، پایان دادن به چرخه تورم - کسری بودجه است. در کنار موارد ذکر شده شاهد رشد ۴۳ درصدی بودجه عمرانی دولت هستیم. این یعنی دولت در کنار اینکه اعتقاد به بودجه انقباضی دارد اما تمام سعی خود را هم می‌کند رکود بر اقتصاد ایران سایه نیندازد. 

به دنبال ارائه لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ به مجلس شورای اسلامی و انتشار متن لایحه، تحلیل‌های متعددی از سوی صاحب‌نظران اقتصادی ارائه شد که در همین ارتباط «وطن امروز» با ۲ تن از کارشناسان اقتصاد در این باره گفت‌وگو کرده است.. 

***

بودجه سال آینده برنامه‌محور است

مقایسه بودجه ۱۴۰۰ با لایحه بودجه ۱۴۰۱

مجیدی: تیمی قهرمان می‌شود که کمتر گل بخورد

سرمربی تیم فوتبال استقلال می‌گوید: من برای گل نخوردن ارزش زیادی قائلم و برای آن پاداش جداگانه می‌دهم؛ تیم‌هایی قهرمان می‌شوند که کمتر گل بخورند. فرهاد مجیدی در نشست خبری پیش از بازی مقابل سپاهان اظهار داشت: همیشه بازی‌های بین استقلال و سپاهان هم حساس بوده و هم جذاب. با توجه به کیفیت هر ۲ تیم، شاهد یک بازی زیبا خواهیم بود. سرمربی آبی‌پوشان درباره شایعه جدایی «گابریل پین» دستیار ایتالیایی‌اش پس از دیدار با سپاهان گفت: از شما خواهش می‌کنم به اراجیفی که این روزنامه‌های دروغگو می‌نویسند توجه نکنید. این اراجیف نه برای من مهم است، نه به آن اهمیت می‌دهم. همیشه به بازیکنانم هم می‌گویم می‌توانم به شما یک کلید موفقیت در فوتبال ایران بدهم؛ چه زمانی که بازیکن هستید یا زمانی که مربی می‌شوید. اگر می‌خواهید در فوتبال ایران موفق شوید باید همه حرف‌ و حدیث‌ها را دایورت کنید و این یک واقعیت در فوتبال ما است. سرمربی آبی‌پوشان درباره حریف استقلال تصریح کرد: سپاهان بسیار باکیفیت است؛ هم بازیکنان خوبی دارد و هم کادر فنی خوب. برای پیروزی کار بسیار سختی داریم. بعد از بازی با پیکان، فردای ریکاوری از بازیکنان خواستم تمام تمرکزشان را بگذارند روی بازی با سپاهان و پیکان را فراموش کنند. تصورم این است که بازی بسیار خوبی خواهیم دید. وی درباره عدم حضور تماشاگر در این دیدار هم گفت: استقلال با هوادارانش تکمیل می‌شود. در عرصه مربیگری این شانس را نداشتم که جز 6-5 بازی تیمم مقابل هواداران بازی کند. هیچ‌کدام از این بازی‌ها را هم نباختیم اما در این باره مسؤولان باید تصمیم بگیرند. مجیدی درباره تاکتیک تهاجمی تیمش تصریح کرد: تفکراتم همین است که تیم تهاجمی باشد. در بازی‌های اول به دلیل تغییرات آن چیزی که می‌خواستم اتفاق نیفتاد اما از بازی صنعت‌نفت به بعد را ببینید، فوتبال ما تهاجمی بوده و هواداران هم فوتبال تهاجمی می‌خواهند. ساختار باشگاه استقلال همین است و مطمئن باشید در بازی‌های آینده هم تهاجمی‌تر بازی خواهیم کرد. وی درباره آمار خوب تیمش در خط دفاعی گفت: چیزی که برای من اهمیت دارد و روی آن تاکید دارم، این است که تیم گل نخورد. شاید باور نکنید اما نتیجه‌ای که به دست می‌آید، جز اینکه به خاطر برد برای تیم پاداش می‌گذاریم، من یک پاداش برای گل نخوردن می‌گذارم. تیمی قهرمان می‌شود که کمتر گل بخورد. سرمربی استقلال درباره گلزنی با استفاده از ضربات ایستگاهی بیان داشت: یکی از تاکتیک‌های ما ضربات ایستگاهی است. در جلسه فنی قبل از بازی از دانشگر، یزدانی، رودی ژستد و کوین یامگا خواستم از صندلی‌های‌شان بلند شوند، بایستند و از بازیکنان خواستم یک دقیقه به آنها نگاه کنند و گفتم هر مربی‌ای آرزو دارد چنین بازیکنان بلندقدی داشته باشد و از آنها خواستم از ضربات ایستگاهی نهایت استفاده را ببرند، چون تمرین کرده بودیم.

    مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۱۱۱ میلیون دوز رسید   

 آمارهای روزانه وزارت بهداشت نشان می‌دهد مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۱۱۱ میلیون و ۸۴ هزار و ۷۳۸ دوز رسیده است. مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت اعلام کرد تاکنون ۵۸ میلیون و ۷۷۸ هزار و ۷۶۳ نفر دوز اول، ۴۹ میلیون و ۵۶۰ هزار و ۷۸۳ نفر دوز دوم و ۲ میلیون و ۷۴۵ هزار و ۱۹۲ نفر دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند. براساس این گزارش، مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۱۱۱ میلیون و ۸۴ هزار و ۷۳۸ دوز رسید.